God en psyche - verkenningen op het raakvlak van psychiatrie en religie

God en psyche - verkenningen op het raakvlak van psychiatrie en religie

H. van Praag

Het verband tussen psychiatrie en religie is lange tijd onbespreekbaar geweest. De redelijkheid van het geloof laat zien dat dit verandert. Het richt zich op ieder die geïnteresseerd is in de relatie tussen geloofsovertuiging en (gestoord) menselijk gedrag.

Volgens Freud was religiositeit een verschijnsel dat om behandeling vraagt. In de psychiatrie is de invloed van die opvatting groot geweest. Tot voor kort was religie taboe. Het speelde bij de diagnostiek en behandeling van stoornissen nauwelijks een rol en onderzoek op dit terrein was uiterst schaars.

Die situatie is aan het veranderen. Met de ontkerkelijking is de behoefte het leven een verticale dimensie te geven niet verminderd. Bij het bevredigen van die behoefte speelt religiositeit een voorname rol. In de psychiatrie mag men zo'n belangrijk domein van het menselijk bestaan niet negeren, wat men zelf ook mag geloven. De auteur gaat ervan uit dat religiositeit een normaal bestanddeel is van het belevingsrepertoire; hij ziet het als een belangrijk sturend mechanisme in het leven.
Recensie(s)
Herman van Praag is emeritus hoogleraar psychiatrie aan de universiteiten van Groningen, Utrecht, Maastricht en het Albert Einstein College of Medicine in New York. In dit boek, opgebouwd uit een aantal betrekkelijk los van elkaar staande essays, behandelt Van Praag een drietal thema's: normaliteit en abnormaliteit van religieus geloof, de verhouding van religieus geloof en rede, en de vraag naar de relatie tussen religieus geloof en het ontstaan van psychische stoornissen. Zo schrijft hij over de houdbaarheid van neurowetenschappelijke verklaringen van religie, evolutie of intelligent design, en geeft hij een aantal psychologische gevalsbeschrijvingen van Koning Saul, Job en Flavius Josephus. Ten slotte gaat hij in op een aantal raakvlakken tussen psychiatrie, Bijbel, depressie en jodendom. De opbouw en structuur van het boek zijn niet heel helder, er staan veel woorden op een bladzij en Van Praag gebruikt af en toe archaische taal. Niettemin een spannend boek vol stimulerende gedachten en ideeen van een joodse denker. Bovendien een sterk pleidooi voor de redelijkheid van geloof.

Dr. Taede A. Smedes

Bestellen